Cảm nhận về một bài thơ cũ - Dòng sông một bờ

Đây là bài thơ mà đã từ rất lâu roài, từ cái ngày mà cô sinh viên văn khoa năm thứ nhất ngập ngừng, run run chép vào quyển sổ của mình bằng chiếc bút HERO nắp bạc, nét bút xinh xắn uyển chuyển cùng với màu mực tím đặc trưng đến không thể lẫn vào đâu được. Ngẫm ra đã gần 20 năm, thế mới biết cuộc sống thật là ngắn ngủi, nhưng sức sống của bài thơ thì luôn đọng mãi. Sáng nay, tình cờ nghe được bài thơ này ở ven Hồ Thủ Lệ, lòng lại bâng khuâng nhớ thủa ngày xưa....

Dòng sông một bờ

                                          Nguyễn Khắc Thạch

Có một dòng sông mang tên em,
Dòng sông anh tự đặt
Xin mùa thu chiếc lá làm thuyền.

  Có một dòng sông trôi vào lãng quên,
Nước trong như nước mắt
Điều chưa đến mà sao thấy mất?

  Có một dòng sông chỉ có một bờ,
Phía bờ kia quay mặt.
Dòng sông anh không qua được bao giờ...

          Bài thơ tuy ngắn, ngắn - nhưng nó chứa đựng cả một cuộc tình, mà trong cuộc tình đó "phía bờ kia quay mặt" hay nói đúng hơn nó là "cuộc tình đơn phương", đó là cảm xúc của người con trai dành trọn cho người con gái mà anh ta yêu, lúc nào cũng nhớ về người ấy, bất kỳ sự vật hiện tượng gì cũng gắn tên người ấy. Ngay ở câu đầu bài thơ tác giả đã viết:

Có một dòng sông mang tên em
Dòng sông anh tự đặt
Xin mùa thu chiếc lá làm thuyền

          Có thể nói tình cảm của người con trai không dừng lại ở việc đặt tên các sự vật hiện tượng gắn liền với người con gái (và tôi đoán chắc còn có rất nhiều vấn đề khác, các sự vật hiện tượng khác đều được mang tên em) mà tình yêu đó còn được chàng trai nuôi dưỡng và phát triển "Xin mùa thu chiếc lá làm thuyền " Một hình ảnh thật lãng mạn với chàng trai đang yêu nhặt từng chiếc lá thả xuống sông, mỗi một chiếc lá chàng trai như gửi gắm tình cảm của mình vào đó.

          Thế nhưng, tình cảm trọn vẹn của chàng trai dành cho người con gái như nước sông tuôn chảy ấy cuối cùng cũng không được người con gái đáp lại, một sự thất vọng nối tiếp những thất vọng, như ngọn sóng ngày đêm vỗ vào bờ, như những chiếc lá đuổi nhau dưới lòng sông mà không bao giờ bắt kịp.

Có một dòng sông trôi vào lãng quên
Nước trong như nước mắt
Điều chưa đến mà sao thấy mất

          Ai bảo con trai không đau khổ, không yếu đuối, có đấy nhưng có điều nó không thể hiện ra bên ngoài như con gái mà thôi, ở đây nước mắt chảy ngược vào tim như dòng sông kia vậy. Tôi thấy thích nhất câu thơ này "Điều chưa đến mà sao thấy mất" dường như chàng trai hiểu rõ  tình cảm của người con gái đối với mình nhưng chàng vẫn yêu vẫn dành trọn tình cảm của mình, một tình cảm dồn nén tích lũy theo năm tháng roài cuối cùng vỡ òa làm cho người con trai đến bật khóc, khóc cho tình yêu, khóc cho "Điều chưa đến mà sao thấy mất", khóc cho cuộc tình chưa đến đã chia xa.... Ngẫm ra cũng giống như nhà thơ Xuân Sách cũng với một mối chân tình, phải chăng tình yêu đơn phương nào cũng giống nhau

Hàng cây công viên vươn ngọn ra sông
Sông vô tình chảy tuôn ra bể
Anh hướng về em tháng ngày bền bỉ
Em vô tình em chảy về đâu

          Những câu cuối cho một bài thơ như là kết thúc của một cuộc tình đơn phương dai dẳng, phải chăng nó được kết thúc theo kiểu “Em đi lấy chồng anh tiếc lắm thay”, ở đây tác giả không nói nên điều đó, và vì thế chàng trai trong bài thơ còn có chút hy vọng...

Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm cho chàng sang chơi

        Kỷ niệm, tình yêu dẫu vui, dẫu buồn rồi cũng dần trôi theo năm tháng, thời gian đi qua, tất cả đi qua, hạnh phúc và niềm đau cũng đi qua... ở đây chàng trai trong bài thơ cũng muốn quên đi lắm chứ, một chuyện tình buồn, một mối tình đơn phương, chỉ có phía "bờ anh" mà không có phía "bờ em"... nên anh đã cố quên đi, cho dù không bao giờ quên được.

Có dòng sông chỉ có một bờ
Phía bờ kia quay mặt
Dòng sông anh không qua được bao giờ

          Ở khổ thơ này, tác giả thật tài tình khi ví tình cảm hiện tại của mình như dòng sông kia, một bên lở một bên bồi, như hai bờ sông song hành trong suốt cuộc đời mà không bao giờ gặp.

          Bài thơ kết thúc giống như "dòng sông" trong lòng anh đã thôi chảy, dẫu biết rằng dòng sông cuộc đời cứ mãi trôi đi.