Làng Nôm - Một chuyến đi

Đồng nát thì về cầu Nôm
Con gái nỏ mồm về ở với cha
...

Cái bống đi chợ cầu Nôm
Sao mày không rủ cái tôm đi cùng
Cái tôm nổi giận đùng đùng
Quyết đi ra biển lấy chồng lái buôn

     Những câu ca dao đó ám ảnh tôi trong một thời gian dài, nó thôi thúc tôi đi và đến, ghi chép và cảm nhận về một làng quê được biết đến là làng buôn nổi tiếng nhất vùng Kinh Bắc, nơi cung cấp nguyên vật liệu cho việc đúc tiền và khí cụ bằng đồng - Làng Nôm có tên chữ là Động Xá, xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên. Đây là một làng cổ tiêu biểu của vùng đồng bằng Bắc Bộ.
    Kế hoạch đã được chuẩn bị từ trước đó 2 tuần, sát đến ngày đi thì trời lại đổ mưa, mà mưa kéo dài trong 3 ngày liên tiếp, chiều nào cũng mưa, đúng là "nắng ba trưa, mưa ba chiều" thế mà dự báo thời tiết cứ ra rả "đêm không mưa, ngày nắng, gió nhẹ.." - điêu thế không biết

. Sáng thứ 7 trời vẫn còn mưa, may quá đến chiều thì tạnh, rút điện thoại ra gọi giọng đầy vẻ lo âu 

"Các chú, mai đi nhé, kế hoạch không có gì thay đổi' - mịa nhỡ mai mưa thì chít

chúng nó làm thịt mình. Giọng thằng Lâm eo éo " Anh ơi có rủ mấy mẫu đi không" - "thôi, đi xe máy xa vất vả chúng nó" 

. Thằng bé im thít, mình biết nó buồn nhưng mặc kệ, mình còn bao nhiêu việc phải lo, đường xá thì chưa biết...
    8h00 mới tập hợp đầy đủ, 4 thằng 2 xe, đội hình thế là chuẩn giá như thêm mấy mẫu nữa thì đẹp 

chẹp, tự dưng lại thấy tiếc, mà thôi.... Chú Lâm lần đầu tiên đi với các anh hớn hở ra mặt "Chú làm xe ôm cho anh nhé" - "Vâng" không cần suy nghĩ đến một giây Go, Go, cả lũ xuất phát thế là 2 xe rồ máy lên đường, đi đến đâu hỏi thăm đến đấy, (cũng may hỏi thăm được em gái chính gốc làng Nôm dẫn đường - thế mà chú Lâm còn bảo từ sáng đến giờ mới có em dắt mũi). Hơn 9h mới tới nơi, may quá đúng phiên chợ
Đây, chợ quê đây

Chợ làng Nôm chỉ họp vào các ngày mồng 1, 3, 6, 9 âm lịch hàng tháng, có nghĩa là bao gồm cả các ngày 11, 13, 16, 19 và các ngày 21, 23, 26, 29 nét đặc trưng của chợ vùng đồng bằng, có làng họp vào ngày chẵn, có làng họp vào ngày lẻ hoặc là một số ngày theo quy định theo hương ước của mỗi làng, điều này khác với chợ vùng cao mỗi tháng chỉ có 1 hoặc 2 buổi.
Cầu đá cổ

Đây là cây cầu đá nổi tiếng ở làng Nôm, cầu được làm bằng đá trắng, đầu cầu có cây gạo và giếng cổ để trấn trạch "thần cây đa, ma cây gạo".
Còn đây là Chùa Nôm - di tích lịch sử cấp Quốc gia

; Sau một hồi cắt cúp mọi góc trong chùa (có ké được mẫu mấy phát nhưng không dám đưa lên vì sợ bị ném đá) chúng tôi vào làng. Đặc trưng của làng là những bức tường gạch đỏ bao quanh nhà, một bờ ao chung vừa là nơi để các cụ già ngồi hóng mát vào những trưa hè, vừa là chỗ để trẻ con trong làng tụ tập vui đùa… Những hình ảnh rất quen thuộc và rất đỗi thân thương của các ngôi làng Bắc Bộ.

     Hiện không gian văn hóa của làng Nôm đang bị phá vỡ, nhiều ngôi nhà mới mọc lên mang dáng dấp hiện đại thậm chí còn có vài ngôi biệt thự sơn xanh đỏ lòe loẹt mọc lên ở giữa làng trông thật phản cảm. Than ôi..